Piekący problemat Ingardena. Platonizm, uniwersalia i byty relacyjne
DOI:
https://doi.org/10.14394/filnau.2021.0002Słowa kluczowe:
universals, tropes, Roman Ingarden, platonism, participation, relations, relational beingAbstrakt
In my recent book "Tropy i uniwersalia" (Tropes and Universals), I argued that Roman Ingarden’s theory of universals is in fact a kind of hidden nominalism. This claim has been subjected to serious criticism by Marek Piwowarczyk, who has defended Ingarden’s position and attempted to flesh out the Platonic theory of universals. In my reply, I argue that his interpretation of Platonism, though it fits Plato’s doctrine, does not correspond to Ingarden’s ontology. Ingarden, contrary to Piwowarczyk, did not regard participation between individual properties and pure ideal qualities as a kind of ontological dependence. Moreover, robust Platonism, proposed by Piwowarczyk, though solves some problems indicated in my book, has serious ontological consequences. Individuals have their character and existence in virtue of their relations to forms. Therefore, individuals are no longer independent substances, but rather relational beings. Perhaps it was Plato’s actual teaching, but it certainly contradicts Ingarden’s crucial insight that the world is ontologically autonomous. In this way, robust Platonism turns out to be surprisingly close to Idealism.
Bibliografia
Allen R. E. (1978), Participation and Predication in Plato’s Middle Dialogues [w:] Plato: A Collection of Critical Essays, vol. 1: Metaphysics and Epistemology, G. Vlastos (ed.), Notre Dame: University of Notre Dame Press, 167-183. https://doi.org/10.1007/978-1-349-86203-0_9
Armstrong D. M. (1978), Universals and Scientific Realism, vol. 1: Nominalism and Realism, Cambridge: Cambridge University Press.
Armstrong D. M. (1989), Universals: An Opinionated Introduction, Boulder: Westerview Press.
Arystoteles (1975), Kategorie, tłum. K. Leśniak, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Arystoteles (1983), Metafizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Barska K. (2013), Konkretyzacja — odpowiedniość czy uczestnictwo? [w:] Świadomość, świat, wartości. Prace ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Półtawskiemu w 90. rocznicę urodzin, D. Leszczyński, M. Rosiak (red.), Wrocław: Oficyna Naukowa PFF, 279-290.
Bergmann G. (1960), Frege’s Hidden Nominalism [w:] Meaning and Existence, Madison: The University of Wisconsin Press, 205-224.
Bergmann G. (1964), The Ontology of Edmund Husserl [w:] Logic and Reality, Madison: The University of Wisconsin Press, 193-224.
Brownstein D. (1973), Aspects of the Problem of Universals, Lawrence: University of Kansas.
Chrudzimski A. (2004), Roman Ingarden: Ontology from a Phenomenological Point of View, „Reports on Philosophy” 22, 121-142.
De Santis D. (2015), Wesen, Eidos, Idea: Remarks on the “Platonism” of Jean Héring and Roman Ingarden, „Studia Phaenomenologica” 15, 155-180. https://doi.org/10.5840/studphaen2015159
Devereux D. T. (1999), Separation and Immanence in Plato’s Theory of Forms [w:] Plato, vol. 1: Metaphysics and Epistemology, G. Fine (ed.), Oxford: Oxford University Press, 192-214.
Djian A. (2020), Hen epi pollon: The Origin of Husserl’s Eidetic Variation and the Divide Between Plato and Aristotle on the Universal, „Studia Phaenomenologica” 20, 121-145. https://doi.org/10.5840/studphaen2020206
Fine G. (2003), Plato on Knowledge and Forms: Selected Essays, Oxford: Clarendon Press.
Florenski P. (2009), Sens idealizmu. Metafizyka rodzaju i oblicza, tłum. P. Rojek [w:] Sens idealizmu. Metafizyka rodzaju i oblicza oraz inne pisma, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 13-99.
Fraenkel A. A., Bar-Hillel Y. (1986), O filozoficznych problemach teorii zbiorów, tłum. B. Baran [w:] Filozofia matematyki. Antologia tekstów, J. Misiek (red.), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 103-118.
Ingarden R. (1960), Spór o istnienie świata, t. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ingarden R. (1961), Spór o istnienie świata, t. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ingarden R. (1963), O „Formalnej i transcendentalnej logice” Husserla [w:] Z badań nad filozofią współczesną, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 487-515.
Ingarden R. (1970a), Poznanie ejdetyczne u Husserla a Kantowskie poznanie a priori, maszynopis, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K_III-26_77. http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romana-ingardena-poznanie-ejdetyczne-u-husserlaa-kantowskie-poznanie-a-priori-z-21-02-1970
Ingarden R. (1970b), Poznanie a priori u Kanta i Husserla, maszynopis, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K_III-26_77. http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romana-ingardena-poznanie-a-priori-u-kanta-i-husserla-z-21-03-1970r
Ingarden R. (1970c), O pojęciu „istoty”, maszynopis, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K_III-26_27. http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romanaingardena-o-pojeciu-istoty-z-04-04-1970
Ingarden R. (1971), U podstaw teorii poznania, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ingarden R. (1972), Pytania esencjalne [w:] Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 327-507.
Ingarden R. (1981), Moje wspomnienia o Edmundzie Husserlu, tłum. Z. H. Mazurczak, S. Judycki, „Studia Filozoficzne” 2, 3-24.
Johansson I. (2009), Proof of the Existence of Universals — and Roman Ingarden’s Ontology, „Metaphysica” 10, 65-87. https://doi.org/10.1007/s12133-008-0040-0
Kaczmarek J. (2020), Jakości idealne, własności, tropy. Rozwiązania Ingardena, rozwiązania obecne, „Przegląd Filozoficzny” 29(4), 205-221. https://doi.org/10.24425/pfns.2020.135071
Kiełbasa J. (1995), Teoria partycypacji a filozofia Louis Lavelle’a, „Kwartalnik Filozoficzny” 23(1), 97-127.
Koch W. H. (2020), Phenomenology and the Problem of Universals, „Studia Phaenomenologica” 20, 147-166. https://doi.org/10.5840/studphaen2020207
Kripke S. (2001), Nazywanie i konieczność, tłum. B. Chwedeńczuk, Warszawa: Aletheia.
Ladyman J. (2016), The Foundations of Structuralism and the Metaphysics of Relations [w:] The Metaphysics of Relations, A. Marmodoro, D. Yates (eds.), Oxford: Oxford University Press, 177-197. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198735878. 003.0011
Luc J. (2020), W gąszczu filozoficznych rozróżnień. Pawła Rojka systematyzacja podstawowych zagadnień dotyczących tropów i uniwersaliów, „Filozofia Nauki” 28(2) [110], 99-111. https://doi.org/10.14394/filnau.2020.0011
Makota J. (2007), Teoria idei w ujęciu Edmunda Husserla i Romana Ingardena, „Kwartalnik Filozoficzny” 35(2), 59-71.
Matthews G. B., Cohen S. M. (1968), The One and the Many, „Review of Metaphysics” 21, 630-655.
Mertz D. W. (1996), Moderate Realism and Its Logic, New Haven: Yale University Press.
Mordka A. (2002), Przedmiot i sposób istnienia. Zarys ontologii egzystencjalnej Romana Ingardena, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Moreland J. P. (1989), Was Husserl a Nominalist?, „Philosophy and Phenomenological Research” 49, 661-674. https://doi.org/10.2307/2107853
Nowaczyk A. (2009), Urok Platona. Refleksje nad ontologią Romana Ingardena, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica” 22, 13-27.
Pabst A. (2012), Metaphysics: The Creation of Hierarchy, Grand Rapids, Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company.
Petryszak K. (2019). Rec. P. Rojek, Tropy i uniwersalia, „Logos i Ethos” 2 [50], 219-225. https://doi.org/10.15633/lie.3486
Piwowarczyk M. (2009), Creatio ex nihilo a samoistność świata, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica” 22, 59-71.
Piwowarczyk M. (2014), Krytyka realizmu immanentnego w kwestii uniwersaliów — argument z oddzielenia, „Filozofia Nauki” 22(3) [87], 109-130.
Piwowarczyk M. (2015), Podmiot i własności. Analiza podstawowej struktury przedmiotu, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Piwowarczyk M. (2017), Trudności analizy faktu istnienia, „Roczniki Filozoficzne” 65(4), 61-92. https://doi.org/10.18290/rf.2017.65.4-4
Piwowarczyk M. (2020), Platonizm a spór o uniwersalia. W związku z książką Pawła Rojka Tropy i uniwersalia, „Filozofia Nauki” 28(2) [110], 113-133. https://doi.org/10.14394/filnau.2020.0012
Platon (1999), Parmenides [w:] Dialogi, t. 2, tłum. W. Witwicki, Kęty: Antyk, 251-326.
Platon (1995), Fedon, tłum. R. Legutko, Kraków: Znak.
Poczobut R. (1995), Romana Ingardena fenomenologia bytu idealnego. Studium krytyczne, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Rodriguez-Pereyra G. (2006), Truthmakers, „Philosophy Compass” 1-2, 186-200. https://doi.org/10.1111/j.1747-9991.2006.00018.x
Rojek P. (2008), Sens idealizmu według Pawła Florenskiego, „Logos i Ethos” 27, 131-139.
Rojek P. (2018), Regresy podobieństwa. Podwójny relacyjny argument przeciwko nominalizmowi tropowemu, „Filozofia Nauki” 26(2) [102], 13-40. https://doi.org/10.14394/filnau.2018.0009
Rojek P. (2019), Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Rojek P. (2020), Internalisation of Relations, „Philosophia” 48, 1575-1593, https:// doi.org/10.1007/s11406-020-00164-y
Rojek P. (2021), Dogmatyka i metafizyka. Założenia i implikacje teologii trynitarnej [w:] Dogmat i metoda. Wprowadzenie do badań interdyscyplinarnych w teologii dogmatycznej, R. J. Woźniak (red.), Kraków: WAM, 237-275.
Rygalski A. (1993a), Platon, Ingarden i trzeci człowiek [w:] Wartość bycia. Władysławowi Stróżewskiemu w darze, Kraków—Warszawa: PTF, 421-430.
Rygalski A. (1993b), Zmienna zawartości idei. Koncepcja zmiennej w ontologii Romana Ingardena, „Kwartalnik Filozoficzny” 21(1), 23-39.
Rygalski A. (1993c), Zmienna zawartości idei. Próba interpretacji, „Kwartalnik Filozoficzny” 21(3), 45-66.
Rygalski A. (1995), Koncepcja przedmiotu ogólnego u Romana Ingardena i Gottloba Fregego [w:] Roman Ingarden a filozofia naszego czasu, A. Węgrzecki (red.), Kraków: PTF, 91-100.
Shapiro S. (2000), Thinking about Mathematics: The Philosophy of Mathematics, Oxford: Oxford University Press.
Stoljar N. (2011), Different Women: Gender and the Realism-Nominalism Debate [w:] Feminist Metaphysics: Explorations in the Ontology of Sex, Gender and the Self, C. Witt (ed.), Dordrecht: Springer, 27-46. https://doi.org/10.1007/978-90-481-3783-1_3
Stróżewski W. (2002), Mimesis i methexis [w:] Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków: Universitas, 70-92.
Stróżewski W. (2020), W każdym człowieku jest jakaś filozoficzna iskierka. Rozmawiały Dominika Czakon i Paulina Tendera [w:] Spotkania. Roman Ingarden we wspomnieniach, L. Sosnowski (red.), Kraków: Księgarnia Akademicka, 276-291. https://doi.org/10.12797/9788381382403.13
Swiderski E. M. (2001), Czysta jakość idealna, tłum. J. Miklaszewska [w:] Słownik pojęć filozoficznych Romana Ingardena, A. J. Nowak, L. Sosnowski (red.), Kraków: Universitas, 122-126.
Tomasz z Akwinu (2000), Traktat o człowieku, tłum. S. Swieżawski, Kęty: Antyk.
Tymieniecka A.-T. (1961), Eidos, Idea, and Participation: The Phenomenological Approach, „Kant-Studien” 52, 59-87. https://doi.org/10.1515/kant.1961.52.1-4.59
Vlastos G. (1978), Reasons and Causes in the Phaedo [w:] Plato: A Collection of Critical Essays, vol. 1: Metaphysics and Epistemology, G. Vlastos (ed.), Notre Dame: University of Notre Dame Press, 97-131.
Warriner C. K. (1992), O realności grup społecznych raz jeszcze, tłum. J. Szmatka [w:] Elementy mikrosocjologii. Wybór tekstów, J. Szmatka (red.), Kraków: Instytut Socjologii UJ, 29-43.
Waszczenko P. (1995), O budowie idei. Sprawozdanie z dyskusji z Romanem Ingardenem (grudzień 1965-czerwiec 1966), „Kwartalnik Filozoficzny” 23(1), 137-151.
Widomski J. (1980), Koncepcja istoty u Jana Dunsa Szkota i Edmunda Husserla. Próba porównania, „Studia Filozoficzne” 12, 21-29.
Widomski J. (1985a), Formy poznania ejdetycznego. (Koncepcja i rola „istoty” w epistemologii fenomenologicznej), „Studia Filozoficzne” 10, 37-62.
Widomski J. (1985b), Istota i fakt w koncepcji Edmunda Husserla, „Studia Filozoficzne” 5-6, 153-168.
Widomski J. (1989), Koncepcja „powszechników” w filozofii Edmunda Husserla i jej stosunek do platońskiej koncepcji idei [w:] Studia z historii i historii sztuki, S. Cynarski, A. Małkiewicz (red.), Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 227-238.
Widomski J. (2003), Platońska teoria partycypacji a problem konkretyzacji w filozofii Romana Ingardena [w:] Wielkość i piękno filozofii, J. Lipiec (red.), Kraków: Collegium Columbinum, 151-156.
Wolterstorff N. (1970), On Universals: An Essay in Ontology, Chicago–London: University of Chicago Press.
Armstrong D. M. (1978), Universals and Scientific Realism, vol. 1: Nominalism and Realism, Cambridge: Cambridge University Press.
Armstrong D. M. (1989), Universals: An Opinionated Introduction, Boulder: Westerview Press.
Arystoteles (1975), Kategorie, tłum. K. Leśniak, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Arystoteles (1983), Metafizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Barska K. (2013), Konkretyzacja — odpowiedniość czy uczestnictwo? [w:] Świadomość, świat, wartości. Prace ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Półtawskiemu w 90. rocznicę urodzin, D. Leszczyński, M. Rosiak (red.), Wrocław: Oficyna Naukowa PFF, 279-290.
Bergmann G. (1960), Frege’s Hidden Nominalism [w:] Meaning and Existence, Madison: The University of Wisconsin Press, 205-224.
Bergmann G. (1964), The Ontology of Edmund Husserl [w:] Logic and Reality, Madison: The University of Wisconsin Press, 193-224.
Brownstein D. (1973), Aspects of the Problem of Universals, Lawrence: University of Kansas.
Chrudzimski A. (2004), Roman Ingarden: Ontology from a Phenomenological Point of View, „Reports on Philosophy” 22, 121-142.
De Santis D. (2015), Wesen, Eidos, Idea: Remarks on the “Platonism” of Jean Héring and Roman Ingarden, „Studia Phaenomenologica” 15, 155-180. https://doi.org/10.5840/studphaen2015159
Devereux D. T. (1999), Separation and Immanence in Plato’s Theory of Forms [w:] Plato, vol. 1: Metaphysics and Epistemology, G. Fine (ed.), Oxford: Oxford University Press, 192-214.
Djian A. (2020), Hen epi pollon: The Origin of Husserl’s Eidetic Variation and the Divide Between Plato and Aristotle on the Universal, „Studia Phaenomenologica” 20, 121-145. https://doi.org/10.5840/studphaen2020206
Fine G. (2003), Plato on Knowledge and Forms: Selected Essays, Oxford: Clarendon Press.
Florenski P. (2009), Sens idealizmu. Metafizyka rodzaju i oblicza, tłum. P. Rojek [w:] Sens idealizmu. Metafizyka rodzaju i oblicza oraz inne pisma, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 13-99.
Fraenkel A. A., Bar-Hillel Y. (1986), O filozoficznych problemach teorii zbiorów, tłum. B. Baran [w:] Filozofia matematyki. Antologia tekstów, J. Misiek (red.), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 103-118.
Ingarden R. (1960), Spór o istnienie świata, t. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ingarden R. (1961), Spór o istnienie świata, t. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ingarden R. (1963), O „Formalnej i transcendentalnej logice” Husserla [w:] Z badań nad filozofią współczesną, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 487-515.
Ingarden R. (1970a), Poznanie ejdetyczne u Husserla a Kantowskie poznanie a priori, maszynopis, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K_III-26_77. http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romana-ingardena-poznanie-ejdetyczne-u-husserlaa-kantowskie-poznanie-a-priori-z-21-02-1970
Ingarden R. (1970b), Poznanie a priori u Kanta i Husserla, maszynopis, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K_III-26_77. http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romana-ingardena-poznanie-a-priori-u-kanta-i-husserla-z-21-03-1970r
Ingarden R. (1970c), O pojęciu „istoty”, maszynopis, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K_III-26_27. http://ingarden.archive.uj.edu.pl/archiwum/odczyt-romanaingardena-o-pojeciu-istoty-z-04-04-1970
Ingarden R. (1971), U podstaw teorii poznania, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ingarden R. (1972), Pytania esencjalne [w:] Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 327-507.
Ingarden R. (1981), Moje wspomnienia o Edmundzie Husserlu, tłum. Z. H. Mazurczak, S. Judycki, „Studia Filozoficzne” 2, 3-24.
Johansson I. (2009), Proof of the Existence of Universals — and Roman Ingarden’s Ontology, „Metaphysica” 10, 65-87. https://doi.org/10.1007/s12133-008-0040-0
Kaczmarek J. (2020), Jakości idealne, własności, tropy. Rozwiązania Ingardena, rozwiązania obecne, „Przegląd Filozoficzny” 29(4), 205-221. https://doi.org/10.24425/pfns.2020.135071
Kiełbasa J. (1995), Teoria partycypacji a filozofia Louis Lavelle’a, „Kwartalnik Filozoficzny” 23(1), 97-127.
Koch W. H. (2020), Phenomenology and the Problem of Universals, „Studia Phaenomenologica” 20, 147-166. https://doi.org/10.5840/studphaen2020207
Kripke S. (2001), Nazywanie i konieczność, tłum. B. Chwedeńczuk, Warszawa: Aletheia.
Ladyman J. (2016), The Foundations of Structuralism and the Metaphysics of Relations [w:] The Metaphysics of Relations, A. Marmodoro, D. Yates (eds.), Oxford: Oxford University Press, 177-197. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198735878. 003.0011
Luc J. (2020), W gąszczu filozoficznych rozróżnień. Pawła Rojka systematyzacja podstawowych zagadnień dotyczących tropów i uniwersaliów, „Filozofia Nauki” 28(2) [110], 99-111. https://doi.org/10.14394/filnau.2020.0011
Makota J. (2007), Teoria idei w ujęciu Edmunda Husserla i Romana Ingardena, „Kwartalnik Filozoficzny” 35(2), 59-71.
Matthews G. B., Cohen S. M. (1968), The One and the Many, „Review of Metaphysics” 21, 630-655.
Mertz D. W. (1996), Moderate Realism and Its Logic, New Haven: Yale University Press.
Mordka A. (2002), Przedmiot i sposób istnienia. Zarys ontologii egzystencjalnej Romana Ingardena, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Moreland J. P. (1989), Was Husserl a Nominalist?, „Philosophy and Phenomenological Research” 49, 661-674. https://doi.org/10.2307/2107853
Nowaczyk A. (2009), Urok Platona. Refleksje nad ontologią Romana Ingardena, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica” 22, 13-27.
Pabst A. (2012), Metaphysics: The Creation of Hierarchy, Grand Rapids, Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company.
Petryszak K. (2019). Rec. P. Rojek, Tropy i uniwersalia, „Logos i Ethos” 2 [50], 219-225. https://doi.org/10.15633/lie.3486
Piwowarczyk M. (2009), Creatio ex nihilo a samoistność świata, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica” 22, 59-71.
Piwowarczyk M. (2014), Krytyka realizmu immanentnego w kwestii uniwersaliów — argument z oddzielenia, „Filozofia Nauki” 22(3) [87], 109-130.
Piwowarczyk M. (2015), Podmiot i własności. Analiza podstawowej struktury przedmiotu, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Piwowarczyk M. (2017), Trudności analizy faktu istnienia, „Roczniki Filozoficzne” 65(4), 61-92. https://doi.org/10.18290/rf.2017.65.4-4
Piwowarczyk M. (2020), Platonizm a spór o uniwersalia. W związku z książką Pawła Rojka Tropy i uniwersalia, „Filozofia Nauki” 28(2) [110], 113-133. https://doi.org/10.14394/filnau.2020.0012
Platon (1999), Parmenides [w:] Dialogi, t. 2, tłum. W. Witwicki, Kęty: Antyk, 251-326.
Platon (1995), Fedon, tłum. R. Legutko, Kraków: Znak.
Poczobut R. (1995), Romana Ingardena fenomenologia bytu idealnego. Studium krytyczne, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Rodriguez-Pereyra G. (2006), Truthmakers, „Philosophy Compass” 1-2, 186-200. https://doi.org/10.1111/j.1747-9991.2006.00018.x
Rojek P. (2008), Sens idealizmu według Pawła Florenskiego, „Logos i Ethos” 27, 131-139.
Rojek P. (2018), Regresy podobieństwa. Podwójny relacyjny argument przeciwko nominalizmowi tropowemu, „Filozofia Nauki” 26(2) [102], 13-40. https://doi.org/10.14394/filnau.2018.0009
Rojek P. (2019), Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Rojek P. (2020), Internalisation of Relations, „Philosophia” 48, 1575-1593, https:// doi.org/10.1007/s11406-020-00164-y
Rojek P. (2021), Dogmatyka i metafizyka. Założenia i implikacje teologii trynitarnej [w:] Dogmat i metoda. Wprowadzenie do badań interdyscyplinarnych w teologii dogmatycznej, R. J. Woźniak (red.), Kraków: WAM, 237-275.
Rygalski A. (1993a), Platon, Ingarden i trzeci człowiek [w:] Wartość bycia. Władysławowi Stróżewskiemu w darze, Kraków—Warszawa: PTF, 421-430.
Rygalski A. (1993b), Zmienna zawartości idei. Koncepcja zmiennej w ontologii Romana Ingardena, „Kwartalnik Filozoficzny” 21(1), 23-39.
Rygalski A. (1993c), Zmienna zawartości idei. Próba interpretacji, „Kwartalnik Filozoficzny” 21(3), 45-66.
Rygalski A. (1995), Koncepcja przedmiotu ogólnego u Romana Ingardena i Gottloba Fregego [w:] Roman Ingarden a filozofia naszego czasu, A. Węgrzecki (red.), Kraków: PTF, 91-100.
Shapiro S. (2000), Thinking about Mathematics: The Philosophy of Mathematics, Oxford: Oxford University Press.
Stoljar N. (2011), Different Women: Gender and the Realism-Nominalism Debate [w:] Feminist Metaphysics: Explorations in the Ontology of Sex, Gender and the Self, C. Witt (ed.), Dordrecht: Springer, 27-46. https://doi.org/10.1007/978-90-481-3783-1_3
Stróżewski W. (2002), Mimesis i methexis [w:] Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków: Universitas, 70-92.
Stróżewski W. (2020), W każdym człowieku jest jakaś filozoficzna iskierka. Rozmawiały Dominika Czakon i Paulina Tendera [w:] Spotkania. Roman Ingarden we wspomnieniach, L. Sosnowski (red.), Kraków: Księgarnia Akademicka, 276-291. https://doi.org/10.12797/9788381382403.13
Swiderski E. M. (2001), Czysta jakość idealna, tłum. J. Miklaszewska [w:] Słownik pojęć filozoficznych Romana Ingardena, A. J. Nowak, L. Sosnowski (red.), Kraków: Universitas, 122-126.
Tomasz z Akwinu (2000), Traktat o człowieku, tłum. S. Swieżawski, Kęty: Antyk.
Tymieniecka A.-T. (1961), Eidos, Idea, and Participation: The Phenomenological Approach, „Kant-Studien” 52, 59-87. https://doi.org/10.1515/kant.1961.52.1-4.59
Vlastos G. (1978), Reasons and Causes in the Phaedo [w:] Plato: A Collection of Critical Essays, vol. 1: Metaphysics and Epistemology, G. Vlastos (ed.), Notre Dame: University of Notre Dame Press, 97-131.
Warriner C. K. (1992), O realności grup społecznych raz jeszcze, tłum. J. Szmatka [w:] Elementy mikrosocjologii. Wybór tekstów, J. Szmatka (red.), Kraków: Instytut Socjologii UJ, 29-43.
Waszczenko P. (1995), O budowie idei. Sprawozdanie z dyskusji z Romanem Ingardenem (grudzień 1965-czerwiec 1966), „Kwartalnik Filozoficzny” 23(1), 137-151.
Widomski J. (1980), Koncepcja istoty u Jana Dunsa Szkota i Edmunda Husserla. Próba porównania, „Studia Filozoficzne” 12, 21-29.
Widomski J. (1985a), Formy poznania ejdetycznego. (Koncepcja i rola „istoty” w epistemologii fenomenologicznej), „Studia Filozoficzne” 10, 37-62.
Widomski J. (1985b), Istota i fakt w koncepcji Edmunda Husserla, „Studia Filozoficzne” 5-6, 153-168.
Widomski J. (1989), Koncepcja „powszechników” w filozofii Edmunda Husserla i jej stosunek do platońskiej koncepcji idei [w:] Studia z historii i historii sztuki, S. Cynarski, A. Małkiewicz (red.), Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 227-238.
Widomski J. (2003), Platońska teoria partycypacji a problem konkretyzacji w filozofii Romana Ingardena [w:] Wielkość i piękno filozofii, J. Lipiec (red.), Kraków: Collegium Columbinum, 151-156.
Wolterstorff N. (1970), On Universals: An Essay in Ontology, Chicago–London: University of Chicago Press.
Pobrania
Opublikowane
2021-10-25
Jak cytować
Rojek, P. (2021). Piekący problemat Ingardena. Platonizm, uniwersalia i byty relacyjne. Filozofia Nauki, 29(1), 109–138. https://doi.org/10.14394/filnau.2021.0002
Numer
Dział
Polemiki
Filozofia Nauki | ISSN 1230-6894 | e-ISSN 2657-5868