Formalne związki między powinnością a dobrem. Rozważania na marginesie prac Henryka Elzenberga

Marcin Drofiszyn

doi:10.14394/filnau.2020.0019

Autor

Marcin Drofiszyn Katedra Logiki i Metodologii Nauk, Uniwersytet Wrocławski https://orcid.org/0000-0003-0518-5721

DOI:

https://doi.org/10.14394/filnau.2020.0019

Słowa kluczowe:

value and ought, formal axiology, deontic logic, relative preference semantic, Henryk Elzenberg

Abstrakt

The paper presents a relative preference semantics for multimodal logic of good and ought inspired by the axiological writings of Henryk Elzenberg. Its central concept is the act of preference between alternative possibilities performed by a metaempirical will, guided only by pure reasons. In semantics, the act of a metaempirical will is modeled using an orderly relation between possible worlds. Using this logic, I formalize some relationships between good and ought posited by Elzenberg.

Bibliografia

Brandt R. B. (1996), Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki, tłum. B. Stanosz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chisholm R. M., Sosa E. (1966), Intrinsic Preferability and the Problem of Supererogation, „Synthese” 16(3-4), 321-331. https://doi.org/10.1007/BF00485086
Drofiszyn M. (2011), Ontologiczne założenia logiki etycznej, „Studia Philosophica Wratislaviensia” 6(1), 51-60.
Elzenberg H. (2002a), Pojęcie wartości i powinności. Tekst żemłosławski [w:] H. Elzenberg, Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 123-168.
Elzenberg H. (2002b), Wartość ujemna [w:] H. Elzenberg, Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 169-175.
Elzenberg H. (2002c), Podstawowe pojęcia aksjologii I. Wykłady toruńskie 1946-1949 [w:] H. Elzenberg, Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 197-257.
Elzenberg H. (2002d), Zagadnienia związane z pojęciem wartości. Wykłady 1949 [w:] H. Elzenberg, Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 259-303.
Goble L. (1990a), A Logic of Good, Should and Would. Part I, „Journal of Philosophical Logic” 19(2), 169-199. https://doi.org/10.1007/BF00263540
Goble L. (1990b), A Logic of Good, Should and Would. Part II, „Journal of Philosophical Logic” 19(2), 253-276. https://doi.org/10.1007/BF00556636
Goble L. (1993), The Logic of Obligation, „Better” and „Worse”, „Philosophical Studies” 70(2), 133-163. https://doi.org/10.1007/BF00989587
Iwin A. A. (1970), Osnowanija łogiki ocenok, Moskwa: Izdatielstwo Moskowskogo Uniwersitieta.
Jackson F. (1985), On the Semantics and Logic of Obligation, „Mind” 94(374), 177-195. https://doi.org/10.1093/mind/XCIV.374.177
Kanger S. (1971), New Foundations for Ethical Theory [w:] Deontic Logic: Introductory and Systematic Readings, R. Hilpinen (red.), Dordrecht: D. Reidel, 36-58. https://doi.org/10.1007/978-94-010-3146-2_2
Kmita J. (1973), Logika ocen, „Etyka” 11, 197-206. https://doi.org/10.14394/etyka.958
Łukasiewicz D. (2009), Źródła, zasady i perspektywy realizmu moralnego Tadeusza Czeżowskiego, „Ruch Filozoficzny” 4, 663-673.
Magdziak M. (1998), Modalności aksjologiczne [w:] Człowiek wobec wartości w filozofii Henryka Elzenberga, R. Zaborowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Stakroos, 147-156.
Mothersill M. (1996), The Moral Dilemmas Debate [w:] Moral Dilemmas and Moral Theory, H. E. Mason (red.), New York–Oxford: Oxford University Press, 66-85.
Rebuschi M. (2008), Czeżowski’s Axiological Concepts as Full-fledged Modalities: We Must Either Make What Is Good, or Become Revisionists, „Forum Philosophicum” 13, 103-110. https://doi.org/10.5840/forphil20081317
Rönnedal D. (2017), An Introduction to Deontic Logic, Lexington.
Wiśniewski R. (1989), Henryk Elzenberg o złu, „Ruch Filozoficzny” 46(1), 80-84.
Wolniewicz B. (1986), Myśl Elzenberga, „Studia Filozoficzne” 12, 55-73.