Obowiązek oparty na preferencji
DOI:
https://doi.org/10.14394/filnau.2022.0030Słowa kluczowe:
Henryk Elzenberg, moral obligation, value, deontic logic, logic of preferenceAbstrakt
The paper presents a formalization of Henryk Elzenberg’s system of axiology, which features the notions of value, ought, and obligation. The formalization I propose is constructed in the language of sentential modal logic. However, as Elzenberg was well aware, his system of axiology had several difficulties. To avoid them, I propose a modification of the system’s foundations and show that it preserves the formal properties of ought and obligation postulated by Elzenberg. To show this, I express in the proposed formal language a certain theory of the logic of preference that I describe from the syntactical as well as the semantical point of view.
Bibliografia
Elzenberg H. (1995), Kilka uwag aksjologiczno-etycznych w związku z fragmentem rozprawy Pricharda [w:] Z historii filozofii, M. Woroniecki (red.), Kraków: Wydawnictwo Znak, 398-403.
Elzenberg H. (2002a), Konstrukcja pojęcia wartości [w:] Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 71-96.
Elzenberg H. (2002b), Zagadnienie obowiązku w aksjologii formalnej [w:] Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 101-122.
Elzenberg H. (2002c), Pojęcie wartości i powinności. Tekst żemłosławski [w:] Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 123-168.
Elzenberg H. (2002d), Wartość ujemna [w:] Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 169-175.
Elzenberg H. (2002e), Podstawowe pojęcia aksjologii I. Wykłady toruńskie 1946-1949 [w:] Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 197-257.
Elzenberg H. (2002f), Zagadnienia związane z pojęciem wartości. Wykłady 1949 [w:] Pisma aksjologiczne, L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal (red.), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 259-303.
Goble L. (1990a), A Logic of Good, Should and Would. Part I, „Journal of Philosophical Logic” 19(2), 169-199. https://doi.org/10.1007/BF00263540
Goble L. (1990b), A Logic of Good, Should and Would. Part II, „Journal of Philosophical Logic” 19(2), 253-276. https://doi.org/10.1007/BF00556636
Goble L. (1993), The Logic of Obligation, „Better” and „Worse”, „Philosophical Studies” 70(2), 133-163. https://doi.org/10.1007/BF00989587
Hartmann N. (1974), Najważniejsze problemy etyki, tłum. A. W., „Znak” 11(245), 1422-1454.
Jackson F. (1985), On the Semantics and Logic of Obligation, „Mind” 94(374), 177-195.
Magdziak M. (2019), The Ontologic of Actions [w:] Contemporary Polish Ontology, B. Skowron (ed.), Berlin–Boston: De Gruyter, 219-243. https://doi.org/10.1515/9783110669411
Magdziak M. (2020), Wartości i sensy – wybrane aspekty ontologiczne aksjologii Henryka Elzenberga [w:] Kryzys wartości – wartość kryzysu, P. Korobczak (red.), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 51-74.
Świrydowicz K. (2004), Podstawy logiki modalnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wolniewicz B. (1986), Myśl Elzenberga, „Studia Filozoficzne” 12, 55-73.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Marcin Drofiszyn
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.